21.03.2022
Οι ρυθμίσεις υπό προϋποθέσεις της διευθέτησης του χρόνου εργασίας βασίζεται στη λογική του μέσου όρου της επιτρεπτής εβδομαδιαίας εργασίας χωρίς να μεταβάλλεται το ύψος των αποδοχών που αντιστοιχούν στην πλήρη απασχόληση.
Η διευθέτηση του χρόνου εργασίας ως σύστημα οργάνωσης του χρόνου των εργαζομένων των επιχειρήσεων ρυθμίζεται από το άρθρο 41 του Ν, 1892/1990 όπως ισχύει.
Η διάταξη αυτή ορίζει σύστημα διευθέτησης του χρόνου εργασίας με περίοδο αναφοράς τους έξι μήνες ανά ένα ημερολογιακό έτος έχοντας ως βάση τη συμφωνία του εργοδότη και των εκπροσώπων των εργαζομένων ή με συμφωνία του εργοδότη και του συμβουλίου των εργαζομένων , ή με συμφωνία του εργοδότη και της ένωσης προσώπων.
Η ένωση προσώπων μπορεί να συσταθεί από το 25% τουλάχιστον των εργαζομένων στην επιχείρηση που απασχολεί πάνω από είκοσι (20) εργαζόμενους και 15% εφόσον ο συνολικός αριθμός των εργαζομένων στην επιχείρηση είναι κατ΄ ανώτατο αριθμό 20 εργαζόμενοι.
Οι επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις και οι πάνω συμφωνίες κατατίθενται στην αρμόδια Επιθεώρηση εργασίας σύμφωνα με το άρθρο 5 του Ν. 1876/1990.
Με τη νέα ρύθμιση παρέχεται η δυνατότητα για εφαρμογή του συστήματος διευθέτησης του χρόνου εργασίας (σε 6μηνη ή 12μηνη περίοδο αναφοράς), κατόπιν αιτήματος του εργαζόμενου προς τον εργοδότη και μετά από έγγραφη συμφωνία των μερών. Η δυνατότητα αυτή παρέχεται μόνο στην περίπτωση κατά την οποία δεν υφίσταται συνδικαλιστική οργάνωση στην επιχείρηση ή όταν δεν έχει επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ του εργοδότη και της συνδικαλιστικής οργάνωσης .
Στην περίπτωση διευθέτησης του χρόνου εργασίας μετά από αίτημα του εργαζόμενου θα πρέπει να τηρούνται οι εξής προϋποθέσεις :
Υποβολή ενυπόγραφης αίτησης του εργαζόμενου (σε έγγραφη μορφή) εφόσον επιθυμεί να εφαρμοστεί το εν λόγο σύστημα. Η αίτηση θα πρέπει να υπάρχει και να τηρείται στην επιχείρηση.
Ρητός όρος στην ατομική σύμβαση εργασίας περί συμφωνίας του εργαζόμενου που αιτήθηκε την διευθέτηση του χρόνου εργασίας του εργοδότη και τροποποίηση της ατομικής σύμβασης στο μέρος που αφορά στην διάρκεια της ημερήσιας και εβδομαδιαίας απασχόλησης, καθώς και κοινοποίηση στον εργαζόμενο του εφαρμοζόμενου συστήματος διευθέτησης σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Π.Δ. 156/94.
Υποχρέωση του εργοδότη σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις να υποβάλλει στο Π.Σ. ΕΡΓΑΣΗ το Ε4-Συμπληρωματικός ωραρίου το οποίο θα συνοδεύεται από συνημμένο πρόγραμμα στο οποίο θα αποτυπώνεται το εφαρμοζόμενο σύστημα διευθέτησης και σχετική περίοδος αναφοράς.
Σε κάθε περίπτωση η αίτηση του εργαζόμενου , η ατομική σύμβαση εργασίας του καθώς και το έντυπο Ε4-Συμπληρωματικός ωραρίου θα πρέπει να τηρούνται στην επιχείρηση από τον εργοδότη και αν είναι στην διάθεση των Επιθεωρητών Εργασιακών Σχέσεων σε ενδεχόμενο έλεγχο.
Με την νέα ρύθμιση διατηρούνται δύο συστήματα διευθέτησης του χρόνου εργασίας και στην περίπτωση συμφωνίας κατόπιν αιτήματος του εργαζομένου ως εξής :
Σε επιχειρήσεις που εφαρμόζουν συμβατικό ωράριο εργασίας έως 40 ώρες την εβδομάδα επιτρέπεται για μία χρονική περίοδο αυξημένης απασχόλησης ο εργαζόμενος να απασχολείται δύο ώρες την ημέρα επιπλέον των οκτώ ωρών υπό την προϋπόθεση ότι οι επιπλέον των σαράντα ωρών εργασίας την εβδομάδα αφαιρούνται από τις ώρες εργασίας άλλης χρονικής περιόδου (περίοδος μειωμένης απασχόλησης ). Αντί αυτής της μείωσης των ωρών εργασίας μπορεί να χορηγείται στον εργαζόμενο ανάλογη ημερήσια ανάπαυση ή συνδυασμός μειωμένων ωρών και ημερών ανάπαυσης . Το χρονικό διάστημα των περιόδων αυξημένης και μειωμένης απασχόλησης δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από έξι μήνες ανά ημερολογιακό έτος,
Κάθε χρόνο διευθέτησης (6μήνες) οι κείμενες προστατευτικές διατάξεις για το χρόνο υποχρεωτικής ανάπαυσης των εργαζομένων, έχουν πλήρη εφαρμογή και κατά την περίοδο της αυξημένης απασχόλησης . Κατά την διευθέτηση ο μέσος όρος των ωρών εβδομαδιαίας εργασίας στις οποίες δεν συμπεριλαμβάνονται οι ώρες της υπερεργασίας και υπερωρίας παραμένει στις σαράντα ή στις τυχόν λιγότερες και ισχύουν για κάθε εργαζόμενο με βάση ειδικές διατάξεις Σ,Σ,Ε ή κανονισμούς εργασίας κλπ. Οι ώρες ανά εβδομάδα δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουν τις 48 κατά μέσο όρο σε περίοδο έξι μηνών αν ληφθούν υπόψη και οι πρόσθετες ώρες της υπερεργασίας και των νόμιμων υπερωριών.
Αντί του παραπάνω συστήματος διευθέτησης ο νόμος καθιερώνει και ένα δεύτερο εναλλακτικό σύστημα διευθέτησης χρόνου εργασίας που έχει ως εξής :
Σε επιχειρήσεις που εφαρμόζεται συμβατικό ωράριο εργασίας ως σαράντα ώρες της εβδομάδα επιτρέπεται να συμφωνείται ότι μέχρι 256 ώρες εργασίας από το συνολικό χρόνο απασχόλησης ενός ημερολογιακού έτους , θα κατανέμονται με αυξημένο αριθμό ωρών εργασίας σε ορισμένες περιόδους το πολύ διάρκειας 32 εβδομάδων ετησίως και με αντιστοίχως μειωμένο αριθμό ωρών εργασίας κατά το υπόλοιπο διάστημα του ημερολογιακού έτους.
Στο σύστημα αυτό επαναλαμβάνεται και πάλι ότι αντί του μειωμένου ωραρίου της δεύτερης περιόδου ο εργοδότης μπορεί να χορηγεί στους μισθωτούς που συμμετέχουν στο σύστημα ανάλογη ημερήσια ανάπαυση (ρεπό) ή ανάλογη προσαύξηση της ετήσιας κανονικής άδειας με αποδοχές ή συνδυασμός μειωμένων ωρών και ημερών ανάπαυσης ή ημερών αδείας.
Κατά ρητή διάταξη του νόμου και τα δύο συστήματα διευθέτησης μπορούν να εφαρμοσθούν και σε επιχειρήσεις που λειτουργούν εποχικά και με μισθωτούς που έχουν συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου μικρότερου διαστήματος των 12 μηνών.
Η καταβαλλόμενη αμοιβή κατά το χρονικό διάστημα της διευθέτησης (περίοδο αυξημένης απασχόλησης και περίοδο μειωμένης απασχόλησης ) ανεξάρτητα από οι σύστημα εφαρμογής της, είναι ίση με 40 ώρες εργασίας την εβδομάδα εφόσον στην επιχείρηση ισχύει συμβατικό ωράριο 40 ωρών . Αν στην επιχείρηση ισχύει εβδομαδιαίο ωράριο μιαρότερο των 40 ωρών η αμοιβή είναι ίση με την αμοιβή που προβλέπεται για το εβδομαδιαίο αυτό ωράριο.
Κατά την περίοδο της αυξημένης απασχόλησης η ημερήσια απασχόληση του εργαζόμενου δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τις 10 ώρες .
Στις υπερβάσεις του νόμιμου ημερήσιου ωραρίου και μέχρι δέκα ώρες την ημέρα και στις υπερβάσεις των σαράντα ωρών την εβδομάδα ο εργαζόμενος λαμβάνει αμοιβή ίση με την αμοιβή για σαράντα ώρες εργασίας,
Κατά την περίοδο της μειωμένης απασχόλησης επιτρέπεται κατ΄ εξαίρεση η υπέρβαση του συμφωνηθέντος μειωμένου ωραρίου (υπερεργασίας και νόμιμη υπερωρία) και αμείβεται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην διάταξη του άρθρου 1 του Ν 3385/05 όπως ισχύει.
Πέρα των πιο πάνω συστημάτων διευθέτησης του χρόνου εργασίας παρέχεται η δυνατότητα υιοθέτησης συστήματος 4ήμερης εργασίας πλήρους απασχόλησης διάρκειας σαράντα ωρών εβδομαδιαίως και δέκα ωρών ημερησίως .
Αν για οποιαδήποτε λόγο ιδίως εξαιτίας παραίτησης ή απόλυσης του εργαζόμενου, δεν εφαρμόζεται ή δεν ολοκληρώνεται η διευθέτηση του χρόνου εργασίας, έχουν εφαρμογή όλες οι προστατευτικές διατάξεις που καθορίζουν τις συνέπειες της υπέρβασης του ημερήσιου ωραρίου. Σε περίπτωση αποχώρησης ή καταγγελίας της σύμβασης εργασίας ενώ ο εργαζομένου πριν την λήξη εν όλων ή εν μέρει του χρονικού αντισταθμίσματος που προβλέπεται, κατά την περίοδο της μειωμένης απασχόλησης ο εργαζόμενος δικαιούται να λάβει αποζημίωση για τις υπερβάλλουσες ώρες που έχει απασχοληθεί.
Analog Group
HR Dpt